Een collega raadde me aan de publicatie Mensenhandelaren, verhalen en vonnissen van Anke van Dijke e.a. te lezen. We weten inmiddels veel van slachtoffers van mensenhandel en loverboys, maar eigenlijk weinig of niets over de daders. Wat zijn dat voor mensen, wat zijn hun beweegredenen? En kunnen we we eerder ingrijpen, misschien voorkomen dat jongeren uitgroeien tot mensenhandelaren?
Hun verleden is niet hun toekomst
Er is veel aandacht voor meisjes en vrouwen die gedwongen in de prostitutie terecht komen en slachtoffer zijn van vrouwenhandel, loverboys. Zo is er door de commissie Azough een actieplan Aanpak meisjesslachtoffers van loverboys/mensenhandel in de zorg voor jeugd ontwikkeld. Zie http://www.nji.nl/nl/Publicaties/Hun-verleden-is-niet-hun-toekomst. Deze commissie heeft diverse producten ontwikkeld om in te zetten om de aanpak voor meisjesslachtoffers van loverboys/mensenhandel te optimaliseren. Daarnaast is er een Handreiking signalering mensenhandel voor werkers in de gezondheidszorg. Zie http://www.hetccv.nl/dossiers/Mensenhandel/landelijk---signaalkaart-gezondheidszorg. Waar we nog te weinig vanaf weten zijn de loverboys en mensenhandelaren zelf. Hoe groeit iemand uit tot mensenhandelaar? In de publicatie van van Dijke e.a. vertellen veertien mannen en vrouwen die veroordeeld zijn van mensen handel of verdacht worden over hun leven, hun jeugd en hun kijk op de zaak.
Cijfers
In het eerste deel van de publicatie Mensenhandelaren, verhalen en vonnissen wordt ingegaan op wat mensenhandel is, de feiten en de cijfers. In deel twee worden 14 mensen geïnterviewd die vast zitten voor mensenhandel. De interviews zijn aangevuld met het vonnis van de rechtbank. In het derde deel geven deskundigen hun visie op de problematiek. Voor inzicht in de omvang van de problematiek nog even de cijfers op een rijtje. In 2013 zijn 1437 mogelijke slachtoffers van mensenhandel geregistreerd. De grootste groep heeft de Nederlandse nationaliteit (32%), de meerderheid (88%) is vrouw en het grootste deel (33%) is tussen de 18 en 23 jaar, bijna één op de vijf is minderjarig (18%) en daarvan heeft 64% de Nederlandse nationaliteit.
Ik hoop dat ze beseft wat ze mij heeft aangedaan
Er zijn twee dingen die erg opvallen in de interviews. Het eerste is dat alle geïnterviewden een totaal andere kijk op de zaak hebben dan in het vonnis tot uiting komt. Ze zijn er allemaal ingeluisd, de meisjes willen het zelf en ze hebben geen enkel mededogen of invoelingsvermogen met de slachtoffers.
Eén van de geïnterviewden geeft een inkijkje in zijn aanpak zoals speuren naar op de sociale media naar meiden die zich uitdagend kleden en berichten in hun profiel hadden staan in de trant van: 'Van mijn vader krijg ik geen mobiel, wat een klootzak'. 'Ik wist dat die meiden alleen waren dat ze niemand anders hadden en dat het goed ging komen'.
Het tweede wat opvalt - maar me niet verbaast - is dat de mensenhandelaren die geïnterviewd zijn niet kunnen terugkijken op een gelukkige, stabiele jeugd. We zien veel huiselijk geweld, kindermishandeling, criminele ouders, traumatische gebeurtenissen.
Ik sla je net zo hard totdat je stopt met huilen
dat zei de vader van Jamie S. Ook de anderen kregen als kind niet wat ze nodig hadden. Hoogleraar forensische psychologe Corine de Ruiter heeft de ervaring dat veel mensen met antisociale trekken vaak zijn opgegroeid in een gezinscontext waar ze de meest vreselijke dingen hebben meegemaakt. Duidelijk is dat er sprake is van intergenerationele overdracht en eigenlijk zouden we automatisch kinderen in zicht moeten houden waar van de ouder is veroordeeld, zegt Marina Reijns, klinisch psycholoog. De meeste criminele beginnen met kleine delicten, een rolletje drop, een fiets. Sommigen stoppen en anderen gaan door. En dan een nog kleinere groep zet de stap naar mensenhandel. Mensenhandel is niet iets waar je mee begint. Het is vaak iets wat je pas als laatste gaat doen. Waarschijnlijk beginnen ze daar pas mee rond hun twintigste. Het is heel instrumenteel, geldgericht en goed doordacht. Wie willens en weten een meisje wil uitbuiten moet een grens over en daarvoor is een bepaalde mate van meedogenloosheid nodig.
Behandeling
Deskundigen zijn niet heel optimistisch over de behandelbaarheid van mensenhandelaren. Daarvoor is het nodig zowel naar de daderkant als naar de slachtofferkant te kijken. Veel van deze kinderen hebben niet geleerd hun emoties te reguleren. Een enorme woede, agressie en frustratie heeft zich in hun kindertijd opgebouwd Veel slachtoffers vertonen uiteindelijk ook delictgedrag . Veel daders zijn ook slachtoffer. Als we kinderen willen helpen zal hun behandeling gericht moeten zijn op beide elementen van het trauma.
Deze publicatie is dus zeker de moeite waard om te lezen zowel voor wie met slachtoffers van loverboys/mensenhandel werkt als met daders.
