maandag 20 januari 2014

Risicoregelreflex en de transitie van de jeugdzorg


Incidenten in de jeugdzorg leiden regelmatig tot veel ophef in de media. Voorbeelden hiervan zijn de dood van het meisje Savanna en de vermoordde broertjes Ruben en Julian. De roep om extra maatregelen en bescherming van kinderen is extra groot na dit soort incidenten. Evenals het risico te haastig te reageren met te verstrekkende maatregelen.

Met de risicoregelreflex wordt bedoeld de bestuurlijke valkuil van overreactie op risico's en incidenten in de jeugdzorg. Bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken loopt het programma Risico's en verantwoordelijkheden. In dit kader is een analyse* gemaakt over de omgang met dergelijke incidenten. Geinterviewde managers en bestuurders zijn van mening dat de nieuwe maatregelen waarvan de effectiviteit niet bewezen is, ten koste gaan van de uitvoeringscapaciteit, zodat uiteindelijk minder kinderen beschermd worden. Niet best dus. Het gaat om zowel maatregelen opgelegd door de overheid als door de sector zelf. Dit wordt nog versterkt door de angst van medewerkers te worden vervolgd nadat de gezinsvoogd van Savanna voor de rechter is gedaagd. Medewerkers in de jeugdzorg besteden nu meer tijd aan zich verantwoorden dan voorheen, wat ten koste gaat van de tijd die ze met een gezin kunnen doorbrengen.

Met de transitie van de jeugdzorg naar de gemeenten bestaat de kans van meer risicoregelreflex. Immers de incidenten vinden dichter bij huis plaats en bestuurders zullen worden aangesproken op het nemen van maatregelen, maar er is ook kans om hier verstandiger mee om te gaan. Daarbij moet je denken aan het organiseren van 'professionele ruimte' voor medewerkers om hun werk zo goed mogelijk te doen en die acties te ondernemen die zij op basis van hun kennis en vaardigheden (vakmanschap) nodig achten. Daarnaast is het ook van belang dat gemeentenraden kennis opdoen van de jeugdzorg, weten wat er in omgaat om ook de redelijkheid van maatregelen te kunnen inschatten. De transitie van de jeugdzorg naar de gemeenten biedt ook de mogelijkheid om met clienten in gesprek te gaan en te horen wat zij merken van al die maatregelen en hoe zij denken dat het beter kan. Van belang is bewust te zijn van de risicoregelreflex, met slachtoffers en betrokkenen te kunnen meeleven zonder disproportionele maatregelen te nemen.

Risicoregelreflex, niet alleen een prachtig woord voor Wordfeud of Scrabble, maar ook een aandachtspunt voor gemeenten bij transitie van de jeugdzorg

*http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2013/11/12/risico-regelreflex-in-de-jeugdzorg.html

dinsdag 7 januari 2014

De ideale hulpverlener in de jeugdzorg



Het jaar is weer begonnen en iedereen is deze week weer aan de slag gegaan, ook de medewerkers in de jeugdzorg. Waar veel dienstverleners zoals bijvoorbeeld kappers of fysiotherapeuten regelmatig te maken hebben met dankbare klanten die ook nog eens reclame maken, is dat voor medewerkers in de je jeugdzorg niet het geval. Dat het door jeugdzorg beter gaat in de omgang met de kinderen gaat niemand aan en helemaal als jeugdzorg in een gedwongen kader geboden wordt, is de motivatie waarmee aan de hulp meegewerkt wordt vaak gering en de aanpak niet iets waarover je op feestjes met enthousiasme vertelt.

Al met al geen geringe opdracht waar de jeugdzorgmedewerkers voor staan om hulp te bieden in een gezin dat zich schaamt een beroep te moeten doen op hulp of er helemaal geen zin in heeft. Dat terwijl van jeugdzorgwerkers verwacht wordt dat ze hulp bieden die aan sluit bij de vraag van de cliënt en ook nog eens effectief is. Gelukkig zijn dat twee kanten van dezelfde medaille. De effectiviteit van de hulp is voor het grootste deel afhankelijk van de kwaliteit van de relatie tussen hulpverlener en cliënt.
Belangrijk is dus om te weten waar volgens cliënten een ideale hulpverlener aan moet voldoen. Het jeugdwelzijnsberaad heeft met jongeren op een rijtje gezet wat zij belangrijke aspecten vinden van een ideale hulpverlener.

Respectvol
Betrokken
Eerlijk
Voorbereid op het werk
Levenservaring
25 - 45 jaar
Op tijd
Serieus
Aardig
Positief
Motiverend
Enthousiast
Goed kunnen luisteren
Kijkt om dossier heen
Ziet en benoemt kwaliteiten
Complimenteus
Laat me in mijn waarde
Ziet iedereen als individu
Maakt ruimte voor uitzonderingen
Geen negen-tot- vijf mentaliteit
Heeft voorbeeldfunctie
Doet wat ie zegt
Durft in te grijpen bij agressie
Goed geschoold
Ervaringsdeskundige
Neemt initiatief
Mentaal sterk
Kindvriendelijk
Checkt of je goed geplaatst bent
Staat stevig in de schoenen
Rustig

Een hele waslijst, maar zeker realistische wensen die iedere hulpverlener in 2014 zouden moeten inspireren om zich te ontwikkelen richting de ideale hulpverlener, die ook nog eens effectieve hulp biedt.


Poster mijn ideale hulpverlener
http://www.jeugdwelzijnsberaad.nl/jongeren-maken-poster-ideale-hulpverlener/
Cartoon empathie
https://wvg.vlaanderen.be/jeugdhulp/14_west-vlaanderen/databank_participatie/verlies_de_draad_niet/archief.html