maandag 23 maart 2015

De wetende getuige: gesprekken met kinderen over seksueel misbruik


Van een collega kreeg ik het boek De wetende getuige. Handreikingen aan professionals over handelen en diagnostisch onderzoek bij vermoedens van seksueel misbruik van kinderen. Het boek is geschreven door Anneke van Duin met een bijdrage van Carla Rus.

Diagnostisch centrum in Groningen
Anneke van Duin was tot 2001 werkzaam bij het diagnostisch centrum (DC) in Groningen. Het DC deed tot 2008 onderzoek bij kinderen tussen de drie en veertien jaar bij vermoedens van seksueel misbruik. Als onderzoekscoordinator begeleidde Anneke de multidisciplinaire teams die het onderzoek uitvoerden. In deze publicatie deelt ze haar kennis en ervaring over effectief handelen bij vermoedens van seksueel misbruik.

Handelingsverlegenheid professionals
Veel professionals vinden het moeilijk met kinderen over seksueel misbruik te praten. Dit boek geeft duidelijke handreikingen voor de praktijk. Deel 1 biedt basiskennis die iedere professional die met kinderen werkt zou moeten weten. Deel 2 biedt specialistische kennis, in dit deel wordt ingegaan op de aanpak van DC. Het één en ander wordt verhelderd met casuïstiek. Deel 3 is geschreven door Carla Rus, psychiater. Zij gaat zeer uitgebreid en diepgaand in op de lange termijn gevolgen van seksueel misbruik en de behandeling hiervan. Zeer de moeite waard om kennis van te nemen, maar op onderdelen m.n. waar zij een relatie legt met de kwantumfysica, niet altijd eenvoudig om te volgen.

Vaststellen van seksueel misbruik

Het vaststellen of een kind wel of niet seksueel misbruikt is, is niet iets wat een professional alleen kan. Daarvoor is een gestructureerde aanpak en samenwerking tussen verschillende disciplines noodzakelijk. In deze publicatie wordt uitgebreid ingegaan op het diagnostisch onderzoek zoals dat bij het DC in Groningen werd gedaan en geeft ook informatie over de - belangrijke - rol van degene die het kind aanmeldt voor onderzoek.

Loyaliteit
Ouders zullen seksueel misbruik niet snel toegeven en ook kinderen zwijgen uit loyaliteit naar de ouders.

Geen sterkere band dan die tussen kinderen en ouders die hen seksueel misbruiken

Kinderen die seksueel misbruikt worden zijn in grote mate afhankelijk van volwassenen om het seksueel misbruik te kunnen doorbreken. Daarom is kennis nemen van deze publicatie de moeite waard voor alle professionals die werken met kinderen.

maandag 9 maart 2015

Hoe kunnen cliënten helpen de effectiviteit van de hulp te verbeteren?


Op 11 februari was ik door FICE uitgenodigd op een bijeenkomst met Scott Miller. FICE is een wereldwijde netwerkorganisatie van en voor professionals die werken met kinderen en jeugdigen en zij hadden Scott Miller weten te strikken voor een lezing met de titel Hoe til je je professionele vaardigheden en effectiviteit als hulpverlener naar een hoger niveau? Cliënten kunnen daar ook een rol in spelen.

Behandelde personen beter af.

Scott Miller werkt als psycholoog met gezinnen en daklozen en in zijn klinieken werken veel vrijwilligers . Hij begon met goed nieuws: de gemiddelde persoon in behandeling is 80% beter af dan niet behandelde personen. Daarmee is de effectiviteit van de zorg stukken beter dan de effectiviteit van medische zorg en heeft ook nog eens geen bijwerkingen.

Geen verbetering behandelingen in de afgelopen 39 jaar
Daarna kwam hij met het slechte nieuws: sinds 1976 (onderzoek van Smith en Glass) is er geen verbetering van de resultaten van behandelingen. Dit is gebaseerd op 20 jaar onderzoek onder 11.000 therapeuten (Orlinsky, D.E., & Rønnestad, M.H.). Maar de therapeuten hebben allemaal wel het idee dat ze beter worden. Toch blijkt al vroeg in hun carrière dat de effectiviteit afvlakt en dat gebeurt al na 50 uur cliënt contact! Er blijkt bijna geen verschil in effectiviteit tussen professionals, studenten en paraprofessionals.

Mislukte hulp wordt niet herkend
Problemen zijn: uitval van rond de 47%, professionals herkennen mislukte hulp niet en met 1 op de 10 cliënten gaat het slechter door de behandeling. En naar die (1 op de 10) cliënten gaat 60 – 70% van het geld. Van iedere 10 cliënten blijft er steeds 1 achter. De cliënt die achterblijft wordt voortdurend behandeld, soms jaren achtereen met meer van dezelfde methodes. Na 18 maanden heeft een hulpverlener een caseload van cliënten waarvan de hulp is mislukt, maar waarbij dit niet wordt herkend. Als de hulpverlener een baan elders vindt en cliënten overdraagt bestaat de caseload van een nieuwe hulpverlener volledig uit cliënten die niet of onvoldoende geholpen worden en langdurig in (niet effectieve) behandeling zijn.

Hoe kunnen hulpverleners verbeteren?
Sommige hulpverleners zijn 50% effectiever dan de rest en hebben minder uitval. Scott noemt dat het effect van deliberate practice, de doelbewuste praktijk: reflectie, beter willen worden, lezen, workshops, supervisie, hard werken, niet op de automatische piloot, meten en vergelijken. Het gaat om blijven leren en het creëren van een cultuur van feedback en reflectie.

Feedback van cliënten
Wat in de reflectieve praktijk goed gebruikt kan worden is feedback aan cliënten over de hulp, de door Scott Miller ontwikkelde Feedback Informed Treatment (FIT) . Bij Trias Jeugdhulp maken ze daar gebruik van. Daardoor kan tijdig worden bijgestuurd en wordt voortijdige uitval voorkomen. Met behulp van Feedback Informed Treatment (FIT) is het mogelijk om de werkrelatie op systematische wijze te evalueren. Door Scott Miller en Barry Duncan zijn twee vragenlijsten ontwikkeld: de Outcome Rating Scale (ORS) en de Session Rating Scale (SRS). De ORS en SRS zijn twee instrumenten gericht op het monitoren van de relatie tussen de cliënt en de hulpverlener en de voortgang van de hulp.

Reflectieve praktijk
Al met al was het een welbestede middag waar ik twee dingen uit mee heb genomen: het belang van het creëren van een goede reflectieve praktijk in organisaties en het gebruik maken van feedback van cliënten als – naast andere zaken- input hiervoor. De twee instrumenten de ORS en SRS zijn eenvoudig en beschikbaar. Uit de ervaringen bij Trias blijkt dat professionals enthousiast zijn over het instrument, dus het is zeker de moeite waard voor instellingen om het in te zetten.

Meer informatie?
www.scottdmiller.com
www.centerforclinicalexcellence.com
www.whatispcoms.com ook informatie in het Nederlands