Hoe overleef je de transitie in de Jeugdzorg?

Op 29 september was ik aanwezig op de conferentie Hoe overleef je de transitie jeugdzorg? Een succesvolle transitie zal u doen transformeren. De conferentie was georganiseerd door jeugdbescherming Amsterdam, zoals de gecertificeerde instelling (voorheen Bureau jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam) tegenwoordig heet. Beloofd was dat we in één dag wel 55 tips zouden krijgen voor een succesvolle transitie. Dat wilde ik niet missen.

55 werkdagen
De 55 tips waren verzameld door Eric Gerritsen, bestuursvoorzitter bij jeugdbescherming Amsterdam en in zijn inleiding begon hij meteen met slecht nieuws: het gaat mis en we hebben nog 55 werkdagen voordat de transitie een feit is. In een kwartier tijd vertelde hij wat je nog kunt doen om grote ongelukken te voorkomen.

1. Ervaringsleren
Je begrijpt het pas als je het zelf hebt ervaren en met de stresstest die is ontwikkeld, kunnen gemeenten dat ervaren. LOC heeft meegewerkt aan de ontwikkeling van de stresstest door het aanleveren van casuïstiek. Voor meer informatie zie :
https://www.vng.nl/files/vng/201408_toelichting_-_stresstest_jeugdstelsel_deloitte.pdf

2. Werken vanuit de inhoud
De inhoud moet leidend zijn. Moeilijke gezinnen zullen blijven en we moeten ons steeds de vraag blijven stellen, waarom doen we dit ook alweer, wordt het kind hier beter van?

3. Samenwerken met het netwerk
Jeugdbescherming Amsterdam werkt bijvoorbeeld veel samen met de dierenbescherming, waar dieren worden mishandeld, worden ook veel kinderen mishandeld. Maar ook met schuldhulpverlening omdat veel jeugdzorgproblemen samen hangen met schulden. En natuurlijk met ouders. Ze betrekken betrokken ouders en vragen hen om advies en ook maken ze afspraken met het onderwijs en de ZAT teams.

4. Lerend veranderen
Je kunt alleen leren door het zelf te ervaren. Oplossingen worden bedacht op de werkvloer. Klein beginnen op basis van concrete casuïstiek. Proeftuinsuccessen kunnen verder worden uitgerold en professionals moeten in staat worden gesteld hun eigen leerproces door te maken.

5. Risicomanagement
Zijn tips: regel de toegang goed, heb aandacht voor professionals, neem zorgen serieus en regel privacybescherming, dossiervorming en ICT goed. Pas op voor overbodige bureaucratie en koester nuttige bureaucratie. En vooral: Stel je kwetsbaar op en vraag om hulp.

Vechtscheiding
Naast de inleiding van Eric Gerritsen was er de mogelijkheid workshops te volgen. Zo nam ik deel aan een workshop over vechtscheiding waarbij twee jongeren die dat zelf ook meegemaakt hadden hun verhaal deden. Deze jongeren waren van Villa Pinedo en werkten als adviseurs van volwassenen. Doel was om professionals bewust te maken wat in hun hoofd en hart omgaat. Zo hadden ze een brief aan alle gescheiden ouders in Nederland geschreven over hoe zij zich voelen en een online workshop voor ouders ontwikkeld. Zie: http://www.villapinedo.nl/producten/

Bureaucratische belemmeringen
Een ander workshop ging over omgaan met bureaucratische hindernissen. Gepleit werd voor maatwerk (tip 52 uit het boek) en het doorbeken van regels als dat nodig is als het letterlijk toepassen van regels tot niet bedoelde effecten leidt. Want het blijkt dat 99% van de regelgeving niet uit Den Haag komt, maar in de eigen organisatie zit. Nodig professionals uit om te zoeken naar wat nodig is voor dit kind en als je regels overtreedt wees dan open en transparant. Soms kan kijken naar de kosten ook argumenten geven naar gemeenten om het anders aan te pakken. Zoals een gezin met schulden toch onderdak brengen waardoor de kinderen niet uit huis hoeven en je kosten (en leed) bespaart. Geef mensen ‘the right to challenge’: komen ze met een oplossing die goedkoper is en van gelijkwaardige kwaliteit, geef het dan een kans.

Verder waren er nog veel meer interessante workshops, maar het voert te ver die hier ook allemaal te beschrijven. Het was in ieder geval een interessante middag met veel tips waar ik met een tas en hoofd vol informatie weer naar huis ging.