dinsdag 12 oktober 2021

Pioniers in de jeugdzorg

 

Dertig denkers en doeners in de jeugdzorg

Deze keer kreeg ik van de Nederlandse Bibliotheek Dienst NBD Biblio een heel interessante publicatie toegestuurd om te recenseren. In deze publicatie beschrijft Jan van der Ploeg, emeritus hoogleraar orthopedagogiek aan de Universiteit Leiden, dertig meer en minder bekende denkers die hebben bijgedragen aan de inhoudelijke ontwikkeling van de jeugdzorg, zowel de residentiële jeugdzorg, de ambulante zorg en preventie, gezinsinterventies als groepstherapieën. Van der Ploeg verrichtte veel onderzoek naar probleemjongeren en publiceerde daarover in vakbladen en boeken. In de keuze van de dertig denkers heeft hij zich laten leiden door diversiteit en gekozen voor originele denkers die de ontwikkeling van de jeugdzorg hebben gestimuleerd.

Opgroeien
Bijzonder is dat van der Ploeg  de beschrijving van iedere pionier start met  hoe deze denkers opgroeiden, wat mogelijk bepalend is geweest voor de ontwikkeling van hun ideeën en vervolgens wat hun bijdragen inhouden. Bijdragen aan de ontwikkeling van concepten zoals veerkracht, hechting, locus of control, learned helplessness, self-efficacy en theorieën zoals cognitieve gedragstherapie, stresstheorie en ecologische theorie. Maar hij gaat ook in op de bijdragen van deze pioniers aan de praktijk.

Bouwstenen voor innovatie
De denkbeelden van deze 30 denkers zijn of waren belangrijk voor de professionalisering van de jeugdzorg en een inspiratiebron om jeugdzorg inhoudelijk te blijven vernieuwen. Want - zo stelt van der Ploeg -  meerdere innoverende denkbeelden hebben nog weinig of geen ingang gevonden in de jeugdzorg in Nederland.

Interessante, prettig leesbare publicatie voor studenten, jeugdprofessionals, gedragswetenschappers en iedereen die betrokken is bij de  transformatie en innovatie van de jeugdzorg.


woensdag 14 juli 2021

Duiden van seksueel (grensoverschrijdend ) gedrag bij volwassenen in de zorg





Het vlaggensysteem voor kinderen en jongeren met een gewone seksuele ontwikkeling en voor kinderen en jongeren met speciale behoeften bestaat al een tijdje en wordt veel gebruikt in de jeugdzorg en ook op sommige scholen.  https://www.sensoa.be/vlaggensysteem-hoe-reageren-op-seksueel-grensoverschrijdend-gedrag (Tip!) voor het duiden van seksueel gedrag en het adequaat reageren.

Nu is de methodiek ook uitgewerkt voor professionals die met volwassenen werken en deze week kreeg ik de publicatie Sensoa Vlaggensysteem voor volwassenen van Erika Frans toegestuurd van Biblion om te recenseren

Ook voor professionals die met volwassen cliënten werken is het van belang seksueel gedrag goed in te schatten, bespreekbaar te maken en passend te reageren. Op die manier draagt het bij aan het stimuleren van gezond seksueel gedrag en het voorkomen en terugdringen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Seksueel gedrag wordt in de zorg soms als een probleem gezien, terwijl een gezonde seksuele ontwikkeling voor alle volwassenen van belang is.  
Het vlaggensysteem voor volwassenen geeft handvatten om seksueel gedrag goed in te schatten, bespreekbaar te maken en gepast te reageren. Aan de hand van situatiekaarten en met behulp van een systeem van vlaggen (groen, geel, rood, zwart) kan een inschatting gemaakt worden van de situatie. Als criteria worden daarbij gebruikt: toestemming, vrijwilligheid, gepast voor het ontwikkelings- of functioneringsniveau, gepast voor de context en impact. Het vlaggensysteem kan worden gebruikt in gesprekken met cliënten, in teams van professionals en op het niveau van de organisatie voor ontwikkelen van beleid.

Met 50 situatiekaarten, een toelichting over onderwerpen bij de gespreksvoering, oefeningen en theorie is dit een belangrijke publicatie voor organisaties en professionals in zorg en welzijn die met volwassen cliënten werken.


donderdag 29 april 2021

Streetcare

Publicatie over methodiek van straathoekwerk die de verbinding legt met jeugdzorg



Laatst kreeg ik de publicatie Streetcare. Eén methode voor straathoekwerk, jeugdzorg  en gemeenten van Kim Jolink- Verkuijlen door Biblion opgestuurd om te recenseren.

Er is geen goede verbinding tussen het jeugd- en jongerenwerk, het straathoekwerk en de jeugdzorg.  Dat is een gemis.

Deze publicatie beschrijft een methodiek voor straathoekwerkers waarbij zij in hun begeleiding verder gaan dan gebruikelijk en ook contact leggen met de gezinnen van de jongeren. Het gaat om een combinatie van preventief en curatief werken.  De werker neemt de kennis van de straatcultuur mee in de gesprekken met de gezinnen en de jongeren waardoor de begeleiding effectiever is. Dit vanuit de gedachte dat de oorzaak van het grensoverschrijdende of criminele gedrag van de jongere veelal het gevolg is van een negatieve spiraal in de thuissituatie. Door enerzijds er voor de jongere te zijn, maar ook te confronteren met de negatieve gevolgen van dit gedrag kunnen jongeren beter begeleid worden en sluit beter aan op de jeugdzorg als dat nodig is. 

Interessante methodiek voor straathoekwerkers, maar ook goed voor jeugdzorgwerkers en gemeenten om kennis van te nemen van het inzetten van straathoekwerk voor effectievere jeugdzorg.


vrijdag 22 januari 2021

Beter samen!

 Herstelgericht werken in de jeugdhulp



Jongeren zijn niet het probleem, ze tonen het ons. Laat ons vooral luisteren. Want verdriet dat niet naar buiten kan, gaat gisten en rotten. Verdriet met andere delen, lucht op en kan heilzaam werken. (De Wachter 2019). 

Van Biblion kreeg ik de Belgische publicatie Beter samen! Herstelgericht werken in de jeugdhulp van Stijn Deprez & Michael Michiels toegestuurd om te recenseren .
Leren omgaan met conflicten en uitbarstingen vormt de uitdaging van professionals in de jeugdzorg werkzaam zijn op een leef- of behandelgroep.
In deze publicatie wordt een  methodiek beschreven die antwoord biedt hoe hier mee om te gaan. De basis van de methodiek zijn herstelgerichte cirkels waar betrokkenen met elkaar in gesprek gaan en naar elkaar luisteren. Er zijn proactieve cirkels gericht op het verbeteren van het leefklimaat of het bespreken en aanpakken van een bepaalde taak, responsieve cirkels gericht op een specifiek probleem of conflict en herstelcirkels met als doel de schade na een incident of conflict te herstellen.
De methodiek wordt uitgebreid toegelicht en geïllustreerd met casuïstiek. Ook wordt ingegaan op wat een herstelgerichte houding is, hoe je een herstelgerichte cultuur kunt implementeren en wat herstelgericht leiderschap is .  

Interessante publicatie voor professionals en leidinggevenden werkzaam op leef en behandelgroepen voor jongeren.