Incidenten in de jeugdzorg leiden regelmatig tot veel ophef in de media. Voorbeelden hiervan zijn de dood van het meisje Savanna en de vermoordde broertjes Ruben en Julian. De roep om extra maatregelen en bescherming van kinderen is extra groot na dit soort incidenten. Evenals het risico te haastig te reageren met te verstrekkende maatregelen.
Met de risicoregelreflex wordt bedoeld de bestuurlijke valkuil van overreactie op risico's en incidenten in de jeugdzorg. Bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken loopt het programma Risico's en verantwoordelijkheden. In dit kader is een analyse* gemaakt over de omgang met dergelijke incidenten. Geinterviewde managers en bestuurders zijn van mening dat de nieuwe maatregelen waarvan de effectiviteit niet bewezen is, ten koste gaan van de uitvoeringscapaciteit, zodat uiteindelijk minder kinderen beschermd worden. Niet best dus. Het gaat om zowel maatregelen opgelegd door de overheid als door de sector zelf. Dit wordt nog versterkt door de angst van medewerkers te worden vervolgd nadat de gezinsvoogd van Savanna voor de rechter is gedaagd. Medewerkers in de jeugdzorg besteden nu meer tijd aan zich verantwoorden dan voorheen, wat ten koste gaat van de tijd die ze met een gezin kunnen doorbrengen.
Met de transitie van de jeugdzorg naar de gemeenten bestaat de kans van meer risicoregelreflex. Immers de incidenten vinden dichter bij huis plaats en bestuurders zullen worden aangesproken op het nemen van maatregelen, maar er is ook kans om hier verstandiger mee om te gaan. Daarbij moet je denken aan het organiseren van 'professionele ruimte' voor medewerkers om hun werk zo goed mogelijk te doen en die acties te ondernemen die zij op basis van hun kennis en vaardigheden (vakmanschap) nodig achten. Daarnaast is het ook van belang dat gemeentenraden kennis opdoen van de jeugdzorg, weten wat er in omgaat om ook de redelijkheid van maatregelen te kunnen inschatten. De transitie van de jeugdzorg naar de gemeenten biedt ook de mogelijkheid om met clienten in gesprek te gaan en te horen wat zij merken van al die maatregelen en hoe zij denken dat het beter kan. Van belang is bewust te zijn van de risicoregelreflex, met slachtoffers en betrokkenen te kunnen meeleven zonder disproportionele maatregelen te nemen.
Risicoregelreflex, niet alleen een prachtig woord voor Wordfeud of Scrabble, maar ook een aandachtspunt voor gemeenten bij transitie van de jeugdzorg
*http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2013/11/12/risico-regelreflex-in-de-jeugdzorg.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten