Door mijn schuld: motieven daders van seksueel misbruik

Wat zijn motieven van daders van seksueel misbruik van kinderen? Wie zijn ze? Hoe gaan ze te werk? In korte tijd las ik twee publicaties over dit thema: Door mijn schuld. Seksueel misbruik in de kerk, daders getuigen van Machteld Libert (non-fictie) en Muidhond van Inge Schilperoord (literaire roman)

Door mijn schuld
In de jaren ’90 koopt de auteur gerechtsjournalist Magteld Libert een pastoorswoning. Het blijkt een woning met een verhaal, verhalen over seks met de pastoorsknecht en de zelfmoord van de vader van een slachtoffer. In 2010 komt in Vlaanderen aan het licht dat bisschop Roger Vangheluwe jarenlang zijn neef heeft misbruikt. Een commissie met aan het hoofd kinderpsychiater Peter Adriaenssen wordt samengesteld en tal van slachtoffers van seksueel misbruik door geestelijken komen met hun verhalen van 40, 50, 60 jaar geleden naar buiten. De auteur brengt verslag uit over seksueel misbruik in de kerk en besluit naast de verhalen van slachtoffers, ook onderzoek te doen naar het motief van de daders. Ze spreekt daders, deskundigen en kerkelijk leiders.

Motieven van daders
Het blijkt dat veel daders de feiten minimaliseren en een uitleg aan waarmee ze zichzelf goedpraten, in de psychologie cognitieve distorsie genoemd. Of zoals Peter Adriaenssens zegt: 'Het kind interesseert hen niet. Dat kind is een surrogaat om de gelofte van celebatair leven niet te schenden.Sorry voor de bewoordingen, maar dat kind is gewoon een gat.'
41% van het misbruik gebeurt bij de priester thuis. Kinderen zijn afhankelijk en toegankelijk. Zonden biecht je op en dan zijn ze weg. De structuur van de kerk heeft dit alles mogelijk gemaakt en was machtig genoeg om het slachtoffer het zwijgen op te leggen.

Zweetdruppels
In Muidhond beschrijft Inge Schilperoord, forensisch psycholoog bij onder andere het Pieter Baan Centrum het leven van Jonathan nadat hij bij gebrek aan bewijs is vrijgesproken van kindermisbruik en het voornemen heeft het anders te doen en beter op te letten. Een weergaloos goed geschreven roman waarbij de lezer Jonathan dicht op zijn huid zit en iedere zweetdruppel en gedachte van hem kan volgen. Het is natuurlijk allereerst een literaire roman, maar daarnaast ook zeer inzichtgevend in de motieven en drijfveren van plegers van seksueel misbruik.